BÀI TÓAN NGŨ QUỐC TRANH GIA

Nhà triết học Ribot nói: "Phán đoán là một Phân Tích ở giữa hai Tổng Hợp". Câu phát biểu chỉ ra lộ trình của sự suy nghĩ:
1- Ban đầu ta nhận thức hiện tượng một cách tổng hợp nhưng lờ mờ. Dù chỉ là nhận thức lờ mờ nhưng không thiếu những động tác cơ bản của lý trí là xác định đối tượng và xác định vấn đề, thiếu bước này là không có khởi điểm của tư duy (nhiều sự kiện trong cuộc sống thường nhật bị bỏ qua vì ta không bao giờ đặt vấn đề với sự kiện đó). Một khi ta đặt câu hỏi là ta khởi động tiến trình tư duy.
2- Ta bắt đầu thao tác tư duy khi ta phân tích vấn đề. Ta chia vấn đề thành nhiều chi tiết, và bắt liên lạc giữa các chi tiết với nhau thông qua các động tác suy luận
3- Cuối cùng ta tìm được câu trả lời cho vấn đề . Đó là cái nhìn tổng hợp cuối cùng, một tổng hợp tường minh. Cần biết rằng không phải mọi vấn đề đều có giải đáp, nhưng khi mà ta đã khẳng định được rằng "vấn đề còn bỏ ngỏ" hoặc "vấn đề vô nghiệm" thì ta cũng đã hoàn tất tiến trình tư duy. Ta có thể tóm tắt vấn đề chỉ trong 1 câu phát biểu, và đó là một phán đoán.

Chúng ta sẽ thực nghiệm tiến trình tư duy 3 bước của Ribot thông qua việc giải BÀI TÓAN NGŨ QUỐC TRANH GIA.

A- Giai đoạn 1: Nhận thức vấn đề

 

CÂU ĐỐ NHƯ SAU: -CÓ 5 CĂN NHÀ NẰM CẠNH NHAU VÀ SƠN MÀU KHÁC NHAU. CHỦ NHÂN 5 CĂN NHÀ ẤY MANG 5 QUỐC TỊCH KHÁC NHAU. -  MỖI NGƯỜI THÍCH UỐNG MỘT LOẠI THỨC UỐNG KHÁC NHAU.  - CHẠY XE HƠI HIỆU KHÁC NHAU.  - NUÔI MỘT CON VẬT KHÁC NHAU( NGỰA, CHIM, CÁ, MÈO, CHÓ ). BIẾT RẰNG : TT dữ kiện Nội dung dữ kiện Thứ tự sử dụng 1  NGƯỜI ANH SỐNG TRONG NGÔI NHÀ MÀU ĐỎ  6 2  NGƯỜI THỤY ĐIỂN NUÔI MỘT CON CHÓ  12 3  NGƯỜI PHÁP THÍCH UỐNG TRÀ  7 4 NGÔI NHÀ MÀU XANH LÁ CÂY NẰM BÊN TRÁI NGÔI NHÀ MÀU TRẮNG  4 5 CHỦ NHÂN NGÔI NHÀ MÀU XANH LÁ CÂY THÍCH UỐNG CÀ PHÊ  5 6 NGƯỜI CHẠY XE HƠI HIỆU MAZDA NUÔI MỘT CON CHIM  13 7 CHỦ NHÂN NGÔI NHÀ MÀU TRẮNG CHẠY XE HIỆU TOYOTA  8 8 NGƯỜI SỐNG TRONG CĂN NHÀ BÊN PHẢI CỦA CĂN NHÀ CHÍNH GIỮA THÍCH UỐNG SỮA  3 9 NGƯỜI NA-UY SỐNG TRONG CĂN NHÀ ĐẦU TIÊN  1 10 NHÀ CỦA NGƯỜI CHẠY XE BMW SỐNG Ở BÊN CẠNH NHÀ NGƯỜI NUÔI MÈO  14 11 NGƯỜI CHẠY XE PEUGEOT THÍCH UỐNG BIA  11 12 NHÀ CỦA NGƯỜI NUÔI NGỰA Ở CẠNH NHÀ NGƯỜI CHẠY XE TOYOTA  15 13 NGƯỜI ĐỨC CHẠY XE ROLL-ROYCE  9 14 NHÀ CỦA NGƯỜI NA-UY Ở BÊN CẠNH NHÀ MÀU XANH DƯƠNG  2 15 NGƯỜI CHẠY XE BMW Ở SÁT BÊN NHÀ NGƯỜI THÍCH UỐNG NƯỚC SUỐI  10 Hỏi: 1- Nhà của người Quốc Tịch nào màu Đen? 2- Người Quốc Tịch nào nuôi Cá?

Trong cột bên phải "Thứ tự sử dụng" có các con số là thứ tự của dữ kiện mà bạn sẽ dùng đến để giải bài toán.

Trong bài kế tôi sẽ trình bày phép giải bài toán kèm theo tiến trình phân tích và lập luận.

-CAROLINE JUDITH-

thiệt cao siêu khó hiểu

B- Giai đoạn 2: Phân Tích vấn đề

I- Tập hợp dữ kiện

Câu hỏi có từ "MỖI NGƯỜI" gợi ý ta tập hợp các dữ kiện vào các tập hợp Quốc Tịch, Màu nhà, Thức Uống, Xe Hơi và Thú nuôi. Câu hỏi cũng cho ta hình dung 1 Bảng Quản Lý Dữ Liệu (giống như các tập tin Cơ Sở Dữ Liệu của Access). Ta sẽ lập bảng 6x6 ô, trong đó ta thêm vào 1 hàng Tiêu Đề Cột và 1 cột Tiêu Đề Hàng.

Như vậy Bảng Quản Lý Dữ Liệu sơ khởi sẽ như sau: B1

STT trái phải	1	2	3	4	5
Quốc tịch
Màu nhà
Thức uống
Xe hơi
Thú nuôi

II- Tiến trình Phân Tích và luận lý

Thứ Tự 1- Dữ kiện số 9: NGƯỜI NA-UY SỐNG TRONG CĂN NHÀ ĐẦU TIÊN
Dữ kiện này cung cấp thông tin đầy đủ. Ta sẽ đặt NA UY vào hàng Quốc Tịch- cột số 1. Từ nay ta sẽ ký hiệu Quốc Tịch 1 với nghĩa như thế.

Thứ Tự 2: Dữ kiện số 14: NHÀ CỦA NGƯỜI NA-UY Ở BÊN CẠNH NHÀ MÀU XANH DƯƠNG
Dựa vào giải dáp của Thứ Tự 1, ta đặt XANH DƯƠNG ở Màu nhà 2.

Thứ Tự 3- Dữ kiện số 8: NGƯỜI SỐNG TRONG CĂN NHÀ BÊN PHẢI CỦA CĂN NHÀ CHÍNH GIỮA THÍCH UỐNG SỮA
Dữ kiện này cung cấp thông tin đầy đủ. Nhà chính giữa ở cột 3. Ta sẽ đặt SỮA ở Thức uống 4.

Thứ Tự 4: Dữ kiện số 4: NGÔI NHÀ MÀU XANH LÁ CÂY NẰM BÊN TRÁI NGÔI NHÀ MÀU TRẮNG
Dữ kiện này không cung cấp thông tin có thể nhận ngay đáp án mà đưa đến 3 kết luận trung gian
- NGÔI NHÀ MÀU TRẮNG không thể ở cột 1
- NGÔI NHÀ MÀU XANH LÁ CÂY không thể ở cột 5
- NGÔI NHÀ MÀU XANH LÁ CÂY và NGÔI NHÀ MÀU TRẮNG phải kề nhau theo thứ tự trái phải như thế.
Ta sẽ có 4 tổ hợp của 2 nhà là {1-2}, {2-3}, {3-4} và {4-5}.Vì nhà số 2 đã có XANH DƯƠNG chếm nên tổ hợp{1-2}và {2-3} bị loại trừ. ==> Ta còn lại 2 tổ hợp {3-4} và {4-5}.

Thứ Tự 5- Dữ kiện số 5: CHỦ NHÂN NGÔI NHÀ MÀU XANH LÁ CÂY THÍCH UỐNG CÀ PHÊ
Vị trí số 4 đã có SỮA, nên NHÀ MÀU XANH LÁ CÂY phải ở cột 3 vì tổ hợp {4-5} bị loại trừ.
==> Ta sẽ đặt các dữ kiện sau đây vào ô tương ứng:
- XANH LÁ CÂY vào ô Màu nhà 3
- TRẮNG vào ô Màu nhà 4
- CÀ PHÊ vào ô Thức uống 3

Thứ Tự 6: Dữ kiện số 1: NGƯỜI ANH SỐNG TRONG NGÔI NHÀ MÀU ĐỎ
NA UY đã chiếm cột 1 nên màu đỏ không thể ở đó. Các cột 2, 3 và 4 đã có màu nên màu đỏ ở cột 5 kéo theo ANH cũng ở cột 5.
Ta đặt ĐỎ vào ô Màu nhà 5 và đặt ANH vào ô Quốc tịch 5.

Như vậy câu hỏi 1 (Nhà của người Quốc Tịch nào màu Đen?) đã có đáp án. Màu ĐEN tất yếu thuộc về nhà của người NA UY.
Đáp án sau Thứ Tự 6 sẽ là: B2

STT trái phải	1	2	3	4	5
Quốc tịch	NA-UY				ANH
Màu nhà	ĐEN	XANH DƯƠNG	XANH LÁ CÂY	TRẮNG	ĐỎ
Thức uống			CÀ PHÊ	SỮA
Xe hơi
Thú nuôi

Thứ Tự 7- Dữ kiện số 3: NGƯỜI PHÁP THÍCH UỐNG TRÀ
Còn 3 cột để đặt TRÀ vào. Cột 1 bị loại trừ vì đã có NA UY. Cột 5 bị loại trừ vì đã có ANH. Như vậy ta đặt
- TRÀ vào ô Thức uống 2
- PHÁP vào ô Quốc tịch 2

Thứ Tự 8: Dữ kiện số 7: CHỦ NHÂN NGÔI NHÀ MÀU TRẮNG CHẠY XE HIỆU TOYOTA
Ta đặt TOYOTA vào ô Xe hơi 4

Thứ Tự 9- Dữ kiện số 13: NGƯỜI ĐỨC CHẠY XE ROLL-ROYCE
Các cột 1, 2 và 5 đã có người. Cột 4 đã có xe. Vậy chỉ còn cột 3
- Ta đặt ROLL-ROYCE vào ô Xe hơi 3
- Ta đặt ĐỨC vào ô Quốc tịch 3

Thứ Tự 10: Dữ kiện số 15: NGƯỜI CHẠY XE BMW Ở SÁT BÊN NHÀ NGƯỜI THÍCH UỐNG NƯỚC SUỐI
Người UỐNG NƯỚC SUỐI không thể là ANH vì bên cạnh là xe TOYOTA.
Ta đặt :
- NƯỚC SUỐI vào ô Thức uống 1
- BMW vào ô Xe hơi 2

Thứ Tự 11- Dữ kiện số 11: NGƯỜI CHẠY XE PEUGEOT THÍCH UỐNG BIA
BIA còn 1 chỗ duy nhất là cột số 5. Ta đặt BIA vào ô Thức uống 5 . Ta đặt PEUGEOT vào ô Xe hơi 5

Thứ Tự 12: Dữ kiện số 2: NGƯỜI THỤY ĐIỂN NUÔI MỘT CON CHÓ
THỤY ĐIỂN và CHÓ chỉ có thể ở cột 4
Ta đặt THỤY ĐIỂN vào ô Quốc tịch 4 và CHÓ vào ô Thú nuôi 4

Thứ Tự 13- Dữ kiện số 6: NGƯỜI CHẠY XE HƠI HIỆU MAZDA NUÔI MỘT CON CHIM
MAZDA và CHIM chỉ có thể ở cột 1
Ta đặt MAZDA vào ô Xe hơi 1 và CHIM vào ô Thú nuôi 1

Thứ Tự 14: Dữ kiện số 10: NHÀ CỦA NGƯỜI CHẠY XE BMW SỐNG Ở BÊN CẠNH NHÀ NGƯỜI NUÔI MÈO
Ta đặt MÈO vào ô Thú nuôi 3

Thứ Tự 15- Dữ kiện số 12: NHÀ CỦA NGƯỜI NUÔI NGỰA Ở CẠNH NHÀ NGƯỜI CHẠY XE TOYOTA
Ta đặt NGỰA vào ô Thú nuôi 5

Sau Thứ Tự 15 ta có bảng sau: B3

STT trái phải	1	2	3	4	5
Quốc tịch	NA-UY	PHÁP	ĐỨC	THỤY ĐIỂN	ANH
Màu nhà	ĐEN	XANH DƯƠNG	XANH LÁ CÂY	TRẮNG	ĐỎ
Thức uống	NƯỚC SUỐI	TRÀ	CÀ PHÊ	SỮA	BIA
Xe hơi	MAZDA	BMW	ROLL-ROYCE	TOYOTA	PEUGEOT
Thú nuôi	CHIM		MÈO	CHÓ	NGỰA

Trong bài kế tôi sẽ đưa ra đáp án toàn diện

-CAROLINE JUDITH-

C- Giai đoạn 3: Hoàn Tất vấn đề

Chỉ còn ô Thú nuôi 2 là còn trống. ==> Người PHÁP nuôi CÁ !- Vậy là câu hỏi thứ 2 (Người Quốc Tịch nào nuôi Cá?) đã được giải quyết.

STT trái phải	1	2	3	4	5
Quốc tịch	Na Uy	Pháp	Đức	Thụy Điển	Anh
Màu nhà	Đen	Xanh Dương	Xanh lá cây	Trắng	Đỏ
Thức uống	Nước suối	Trà	Cafe	Sữa	Bia
Xe hơi	Mazda	BMW	Roll Royce	Toyota	Peugeot
Thú nuôi	Chim	Cá	Mèo	Chó	Ngựa

Bảng đáp án trên không những chỉ chứa 2 câu trả lời mà có thể trả lời cho mọi câu hỏi giới hạn trong phạm trù của bài toán.

- CAROLINE JUDITH-